Woon jij als starter op de woningmarkt straks met positieve footprint middenin de natuur? Het is absoluut mogelijk als we weiland en akkerland omvormen tot dynamisch voedselbos met permacultuur groenteteelt. We kunnen er naast wonen ook recreëren. De voedselopbrengst verdubbelt en de boer krijgt een stabiel en gezond verdienmodel, waarbij geen enkele subsidie nodig is.
Een hoog/laag boslandschap waar mensen uit de omgeving kunnen wandelen over de paden van houtsnippers die meanderen langs vijvers, fruitbomen en rozenstruiken, waar vlinders en bijen van bloem naar bloem vliegen, waar de geur van lavendel en vlierbloesem en het geluid van vogels, krekels en bladeren meegenomen worden door de zachte wind.
De voedselopbrengst ligt twee tot drie keer hoger dan bij huidige vormen van land- en akkerbouw. Met kennis van mensen uit de landbouw, woningbouw en retailsector is het uitgedacht en doorgerekend. De carbon- en stikstoffootprint zorgen voor werkelijke vergroening binnen onze leefomgeving, waarin realisatie en energieverbruik van de starterswoningen is meegerekend.
Het idee is als volgt. De boer werkt samen met bewoners en vrijwilligers op zijn landerijen bij het aanplanten en beheren van het voedselbos. Mensen uit de omgeving kunnen een abonnement kopen en deelgenoot worden van deze nieuwe natuur en de opbrengst ervan. Het vergroot de sociale betrokkenheid en kennis van de natuur. Na ongeveer vijf jaar komt de groei van bomen en planten in een balans met elkaar, waardoor het onderhoud enorm afneemt. Het oogsten is vrij arbeidsintensief, maar met de inzet van bewoners, vrijwilligers en bezoekers/abonneehouders, kan de boer zich hieruit vrijmaken en zichzelf toeleggen op het organiseren en ontwikkelen. Het verdienmodel voor de boer komt veel hoger te liggen. Dat maakt het voor de gehele landbouwsector bijzonder aantrekkelijk.
We gaan dieper in op het verdienmodel voor de boer, de positie van de bewoner en de toegevoegde waarde voor de omliggende woonwijken. En we gaan in op de nodige veranderingen van structuren, stelsels en systemen.
De boer zorgt conform het ontwerp, voor hoog/laag verschillen, waterpartijen, het leidingwerk ondergronds, helofytenfilters voor de afwatering vanuit de woningen, de aanschaf van de initiële beplanting, toegang vanaf de openbare weg en voor parkeerplekken. De kostenraming voor deze investering is 66.000 euro per hectare (afschrijving in tien jaar: 6.600 euro/jaar). Per hectare grond, dat is 10.000 vierkante meter, is er ruimte voor tien (houten) tiny houses. De bewoner van een tiny house betaalt maandelijks 200 euro voor het pachten van de grond en de aansluiting op water en elektra. Dat geeft een jaarlijkse pachtopbrengst voor de boer van 24.000 euro. Bewoners en vrijwilligers helpen mee met grondverbetering en beplanting en na ongeveer vier jaar is de voedselopbrengst voldoende om per hectare 100 huishoudens abonnee te maken. Bij een abonneegeld van 100 euro levert dit jaarlijks 10.000 euro op. Dat geeft een totale jaaropbrengst per hectare van 27.400 euro. De huidige opbrengst ligt voor de meeste boeren rond de 6.000 euro per hectare.
Als we inzoomen op de bewoners en hun tiny houses zien we het als volgt. In het ontwerp van het voedselbos worden locaties aangewezen voor de bewoners. Tiny houses hebben normaal gesproken een oppervlakte van dertig à veertig vierkante meter. We stellen het maximum op vijftig en het mag worden uitgebreid met een bescheiden terras. Er is geen riool. In plaats daarvan wordt gebruik gemaakt van een composttoilet en het afvalwater wordt teruggebracht in de natuur via het helofyten filtersysteem. De aanschafwaarde van een tiny house ligt gemiddeld tussen de 55.000 en 90.000 euro. Het is goed denkbaar dat een starter dat kapitaal niet heeft, vandaar dat een overkoepelende stichting Food Forestry die alles begeleidt en organiseert, wil bemiddelen met lease-maatschappijen. Het is reëel om te verwachten dat een tiny house met een waarde rond de 60.000 euro via financial lease aangeschaft kan worden tegen een maandelijkse betalingsverplichting van ongeveer 600 euro. Tel daar de 200 euro pacht bij op plus 75 euro voor water en licht, dan woont een starter zonder startkapitaal voor 875 euro per maand volledig zelfstandig.
Nederland kent op dit moment verschillende permacultuur stadstuinen, voedselbossen en zelfpluktuinen. De ervaring leert dat het aantrekken van vrijwilligers redelijk makkelijk gaat. Dat wil natuurlijk nog niet zeggen dat het voor een boer gemakkelijk is om met vrijwilligers samen te werken. De stichting Food Forestry ondersteund om die reden met opgebouwde ervaring en zorgt voor heldere communicatie, inspraak en een goede planning. De boer is primair zelf verantwoordelijk voor wat er op zijn land gebeurt. In de eerste vier à vijf jaar is er vrij veel werk, denk aan de nieuwe aanplant van meerjarige gewassen, het in balans brengen van de groei, het opzetten van een permacultuur tuin voor eenjarige gewassen. Na die eerste jaren neemt de hoeveelheid werk sterk af. Het accent komt dan te liggen op het oogsten en het verkopen. Als bewoner heb je een inspanningsverplichting van maximaal vijf uur per week. Wil je meer uren werken, dan kun je dat natuurljk aangeven bij de boer. De overkoepelende stichting spant zich samen met de boer in om het team aan bewoners en vrijwilligers op te bouwen en kennis over te brengen.
Interessant voor de omliggende woonwijken. Voor een bedrag van honderd euro per jaar kunnen mensen uit de omgeving klant worden bij de boer. Ze kopen daarvoor een abonnement dat recht geeft op toegang tot de food forestry locatie van deze boer en het geeft recht op het delen in de oogst met de mogelijkheid zelf te plukken voor eigen gebruik. De geoogste aardappelen, groenten, fruit en noten worden net als in de winkel, gewogen en apart afgerekend. Het aantal abonnees is gemaximeerd en in lijn met de oogstopbrengst van de food forestry locatie.
Structuren, stelsels en systemen. De overkoepelende stichting Food Forestry levert ondersteuning aan de boeren op het gebied van vergunningen, ontheffingen, juridische zaken zoals contracten voor bewoners, huishoudelijk reglement et cetera. De stichting zorgt voor de kennis en het netwerk voor goede ontwerpplannen, advies bij de aanleg en onderhoud. De stichting helpt bij training, communicatie en organisatie van bewoners en vrijwilligers en overdracht van kennis op het gebied van verkoop en automatisering. Daarnaast legt de stichting een register aan van potentiële bewoners en vrijwilligers en brengt partijen met elkaar in contact en stel dat het voorkomt, dan bemiddelt de stichting in geschillen. De stichtingvorm met non-profit oogmerk, heeft een maatschappelijk doel waar het gaat om het realiseren van vergroening, saamhorigheid, geluksgevoel, gezonde voeding, hogere voedselopbrengst per hectare, ondersteuning van een nieuw biologisch en absoluut groen verdienmodel voor boeren, het betaalbaar houden van woningen met een lage footprint. Van de overheid wordt gevraagd mee te werken aan stelselveranderingen voor het toekennen van vergunningen, structuurvisie, natura 2000 nota et cetera. Het is immers volledig in lijn met het algemeen belang en de politieke doelstellingen op Nederlands en internationaal niveau.
Voor bewoners, vrijwilligers en abonnees ontstaat er een groene, natuurlijke en gezonde omgeving, waarin mensen kunnen recreëren, elkaar ontmoeten, samenwerken, verbondenheid en voldoening ervaren, een plek die als een ‘eigen plek’ voelt waar je je thuis voelt en erbij hoort. Het mag een plek worden waar ook workshops zoals yoga, koken, meditatie en schilderen beoefend kunnen worden.
Natuurlijk stuit vrijwel iedere vernieuwing op weerstand, vandaar dat bij grote veranderingen een groot draagvlak nodig is. Daar komt het digitaal platform in beeld. Laat me je meenemen.
Als een van de vele gebruikers van het platform kun je jouw waardering geven aan deze geschetste nieuwe ontwikkeling.. Bij een groot draagvlak voor dit idee, ontstaat er iets. Het stimuleert de landbouwsector om het onderwerp op een bestuurlijke agenda te plaatsen. Studenten van de landbouw universiteit Wageningen zien het wellicht als interessant scriptie materiaal. Een vakblad als Ekoland of Nieuwe Oogst zou het onderwerp kunnen oppakken. De landelijke politiek ziet mogelijke oplossingen voor vraagstukken op het gebied van
– stikstof en CO2 reductie
– voedselproductie binnen Nederland
– verdienmodel voor (kleinschalige) boerenbedrijven
– hoger aanbod betaalbare (starters)woningen en
– bestrijding van eenzaamheid in de samenleving.
Realisatie van dit idee zal niet gemakkelijk worden, eenvoudigweg omdat het binnen de huidige systemen, stelsels en structuren niet kan, niet mag, niet wordt getolereerd. Het zet bestaande verdienmodellen en politiek beleid op z’n kop. Vandaar dat een groot draagvlak onder vele mensen van essentieel belang is. Verleg macht naar ’t hart van de mensheid! Mensen in allerlei bestuurlijke en overheidsfuncties moeten erkenning ervaren als zij veranderings- en ontwikkelingsbereid zijn, waardering voor hun bereidheid tot pionieren en willen strijden voor het veranderen van gevestigde stelsels, structuren en systemen.
0 reacties op “zo’n starterswoning, yes!”