Stel je voor: een woning die je niet alleen een dak boven je hoofd biedt, maar ook een diepe verbinding met de natuur. Een starterswoning met een positieve footprint, midden in het groen, omgeven door de rust en schoonheid van een dynamisch voedselbos. Dit is geen droom, maar een haalbare realiteit. Wij kunnen weilanden en akkerland omvormen tot bloeiende voedselbossen, waar permacultuur groenteteelt de hoofdrol speelt. Hier wonen en recreëren gaat hand in hand. De opbrengst van het land verdubbelt, en boeren krijgen een gezond, stabiel verdienmodel – zonder afhankelijk te zijn van subsidies.
Een landschap van hoog en laag, met kronkelende paadjes van houtsnippers die door de bossen meanderen. Over vijvers, langs fruitbomen en rozenstruiken, waar vlinders en bijen in het zonlicht fladderen. De geur van lavendel en vlierbloesem mengt zich met het geluid van vogels en krekels, gedragen door de zachte bries. Dit is de plek waar je adem kunt halen, waar je verbinding kunt maken met de natuur en jezelf.
De voedselopbrengst in dit model is twee tot drie keer hoger dan bij traditionele land- en akkerbouw. Met expertise uit de landbouw, woningbouw en retailsector is dit idee uitgedacht en doorgerekend. Het vermindert de CO2- en stikstoffootprint, terwijl het tegelijkertijd vergroening en energieverbruik van de woningen in rekening brengt.
Het model: samenwerking en gemeenschappelijkheid
De boer werkt samen met de bewoners en vrijwilligers op het land om het voedselbos te planten en te onderhouden. Mensen uit de omgeving kunnen zich abonneren op dit nieuwe stukje natuur en delen in de opbrengst. Deze samenwerking vergroot de sociale betrokkenheid en biedt tegelijkertijd kennis over de natuur. Na vijf jaar komt de groei van de bomen en planten in balans, waardoor het onderhoud drastisch vermindert. Het oogsten blijft arbeidsintensief, maar door de inzet van bewoners, vrijwilligers en abonneehouders kan de boer zich concentreren op het ontwikkelen van het systeem. Het verdienmodel voor de boer wordt aanzienlijk verhoogd, wat dit concept zeer aantrekkelijk maakt voor de landbouwsector.
Een groen verdienmodel en een duurzame toekomst
De boer zorgt voor de basisstructuur van het voedselbos: de hoog- en laagtes, waterpartijen, ondergronds leidingwerk, helofytenfilters voor de afwatering, en de initiële beplanting. De kostenraming voor deze investering is 66.000 euro per hectare (afschrijving in tien jaar: 6.600 euro per jaar). Op elke hectare land (10.000 vierkante meter) is ruimte voor tien tiny houses. Bewoners van de tiny houses betalen 200 euro per maand voor de pacht en de aansluiting op water en elektra. Dit levert de boer jaarlijks 24.000 euro op. Bewoners en vrijwilligers helpen mee met de grondverbetering en beplanting. Na ongeveer vier jaar is de voedselopbrengst voldoende om per hectare 100 huishoudens te voorzien van abonnementen. Bij een abonneegeld van 100 euro levert dit jaarlijks 10.000 euro op. De totale opbrengst per hectare komt zo uit op 27.400 euro per jaar, vergeleken met de huidige opbrengst van 6.000 euro per hectare voor de meeste boeren.
Tiny houses: wonen met respect voor de natuur
In het ontwerp van het voedselbos worden locaties aangewezen voor de tiny houses. Elk tiny house heeft een oppervlakte van 30 tot 50 vierkante meter en kan worden uitgebreid met een bescheiden terras. In plaats van rioolwater wordt gebruikgemaakt van een composttoilet en een helofytenfiltersysteem voor het afvoeren van afvalwater. De aanschafwaarde van een tiny house ligt tussen de 55.000 en 90.000 euro, en voor starters die dit kapitaal niet hebben, bemiddelt de stichting Food Forestry met lease-maatschappijen. Een tiny house kan voor ongeveer 600 euro per maand worden geleased, plus 200 euro voor de pacht en 75 euro voor water en licht, zodat een starter voor slechts 875 euro per maand volledig zelfstandig kan wonen.
Een gemeenschappelijk groen project voor iedereen
Voor omliggende woonwijken biedt de Food Forestry-locatie de mogelijkheid om voor 100 euro per jaar een abonnement af te sluiten. Dit geeft toegang tot het voedselbos en het recht om zelf te plukken uit de oogst. Het is een manier voor de lokale gemeenschap om in contact te komen met de natuur en te genieten van verse, lokale producten.
Verandering begint bij ons
Dit innovatieve idee heeft de kracht om de landbouwsector te transformeren, maar voor realisatie is een breed draagvlak nodig. Dat is waar het digitale platform om de hoek komt kijken. Door steun en waardering te tonen, kunnen we de politiek en landbouwsector beïnvloeden en dit idee op de bestuurlijke agenda krijgen. Het biedt oplossingen voor grote vraagstukken zoals stikstof- en CO2-reductie, voedselproductie, verdienmodellen voor boeren, betaalbare woningen en het verminderen van eenzaamheid.
We staan op de drempel van verandering. Het is niet gemakkelijk om dit idee te realiseren binnen de bestaande systemen, maar met een groot draagvlak kunnen we de gevestigde structuren uitdagen en veranderen. We hebben de kracht om van deze visie een realiteit te maken, voor de aarde, voor de boeren, en voor onszelf.
