De Dalai Lama zei ooit dat elk kind geboren wordt met compassie. Nog voordat het kan spreken, voelt het de pijn van een ander, het lacht mee, troost, deelt zonder dat iemand het dat heeft geleerd. Het hart van een kind weet van nature wat goed is. Maar ergens onderweg, tussen cijfers, wedstrijden, toetsen en verwachtingen, raakt dat weten vaak bedekt.
We leren kinderen dat ze iets moeten worden, in plaats van dat ze al iets zijn. Op school wordt hun waarde gemeten in cijfers. Op de sportclub in snelheid. Tijdens muziekles in zuiverheid. De aandacht verschuift van het voelen naar het voldoen.
Wat vroeger ophield bij het schoolplein, gaat nu verder op het scherm. De nieuwe klaslokalen heten Instagram, TikTok en Snapchat. Daar zijn geen leraren die aanmoedigen vanuit liefde, alleen algoritmes die belonen wat zichtbaar is. Een kind leert zichzelf kennen via de ogen van anderen, en vergeet soms te kijken met zijn eigen ogen. Waar vroeger het rapport vertelde hoe goed je was, vertelt social media hoe gezien je bent. Het is een subtiele, maar diepe verschuiving: de binnenwereld maakt plaats voor een etalage. De warmte waarmee kinderen van nature kijken, wordt vervangen door de koude spiegel van vergelijking.
De Dalai Lama waarschuwde dat kennis zonder hart gevaarlijk kan worden. Onze generaties hebben dat nu letterlijk in de hand: een klein scherm dat groter is dan het geweten (van een kind). Technologie zelf is niet het probleem, het is wat we ermee voeden. Voeden we verbinding, of vergelijking? Voeden we mededogen, of verlangen naar bevestiging?
Toch is er hoop. Want compassie verdwijnt niet, ze raakt slechts bedekt, als een zaadje onder asfalt. Laten we even stilstaan, voor onszelf en vooral voor iedereen die jonger is dan wij, laten we tekenen zonder opdracht, laten we zingen zonder applaus. Dan komt ze vanzelf weer tevoorschijn: de natuurlijke zachtheid die elk kind draagt, en die wij volwassenen zo vaak vergeten.
Misschien is dat wel de echte les van deze tijd: dat we kinderen niet moeten leren presteren, maar herinneren.
De toekomst van compassie ligt niet in cijfers of schermen, maar in de harten die durven voelen.